KAMU YÖNETİMİNDE ETİK KURALLAR YERLE YEKSAN OLMUŞ !!!
Devletin en önemli amacı; halkın ihtiyaç duyduğu adalet, güvenlik, eğitim, sağlık ve belediye işleri gibi kamu hizmetlerini KAMU YARARINI GÖZETEREK, kamu kurumları ve örgütleri aracılığıyla gerçekleştirmektir. Kamusal hizmetlerin yerine getirilmesini sağlayan kamu görevlileri ise, başta anayasa olmak üzere kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge ve benzeri mevzuata uygun olarak çalışmakla yükümlüdürler.
Ne var ki ülkemizde yazılı ve sözlü basından takip ettiğimiz açıklamalar, bazı kamu görevlilerinin her durumda bu temel ilkeye göre hareket etmediklerini, “Kamu Yönetiminde Etik Kurallar”a uymadıklarını göstermiştir…
.* * *
KAMU YÖNETİMİNDE ETİK
Kamu görevlilerinin hizmetlerini yerine getirirken iki temel etken; yasalar ve etik değerlerdir. Peki ETİK nedir? Etik, insana ne yapması ya da ne yapmamasını öneren bir dizi değerler bütünüdür. Yani kamu görevlileri görevlerini yerine getirirken; mesleki, mali, yasal, ahlaki ve kamusal sorumluluk alanlarına yönelik kurallara uymak zorundadırlar, Sahip oldukları yetkiyi kişisel çıkarları için değil, kamu yararı için kullanmak, ayrımcılık yapmamak, kamuya bu eylemlerden dolayı hesap vermek zorundadırlar…
.* * *
Kamu yönetiminde en sık karşılaşılan etik dışı davranışlar arasında; haksız mal edinme, zimmete para geçirme, rüşvet, kamu kaynaklarını şahsına kullanma, kötü iş yapma, ihaleye fesat karıştırma, kamu harcamalarında israf, görevin gerektirdiklerini yapmaktan kaçınma, yetkiyi kötüye kullanma, kayırmacılık ve ayrımcılık yapmak gibi eylem ve uygulamalar bulunmaktadır. Bilinen bir diğer davranış ise “güç gösterisi ve gösterişi”dir”.
Ülkemizde YASALARA UYMAYAN ETİK DIŞI bu uygulamalar, son yıllarda bireysel boyutları aşıp kurumsallaşmaya başlamıştır. Bu durum vatandaşların devlete olan güvenini de zedelemektedir…
.* * *
ETİK DIŞI DAVRANIŞLARIN ÖNLENMESİ
Ülkemizde kamu yönetiminde, etik davranışların geliştirilmesi sürecinde atılmış olan en önemli adım, 2004 yılında yürürlüğe giren “Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ve “Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik”tir. Kamu görevlilerinin etik davranışlarını düzenleyen bir diğer yasa 657 sayılı Devlet Memurları Kanunudur. Kanuna göre, devlet memurları görevlerini tarafsız bir biçimde yerine getirmek ve devlet menfaatini korumak zorundadır.
Kamu yönetimi sisteminde etik dışı davranışlara ait cezai yaptırımlar “Türk Ceza Kanunu”nda düzenlenmiş ve yolsuzluk olarak tanımlanmıştır. Yine kamu yönetiminde şeffaflığı gerçekleştirmek üzere, “Bilgi Edinme Hakkı Kanunu” atılmış önemli bir adımdır.
.* * *
Ne var ki, kamu yönetimindeki bu yasalar, etik dışı faaliyetlerin yaygınlaşmasını önleyememiştir. Bunun nedeni; kamuda hukuk devleti ilkesinin yerleşmemiş olması, kamuda etik kültürünün yerleşmemiş olması, hesap verme mekanizmalarının işlevsiz olması, bürokrasinin merkeziyetçi ve statükocu yapısı, siyasilerin bürokratik yapı üzerindeki etkisi, takdir yetkisinin keyfi kullanımı, kamu yönetiminde saydamlık eksikliği, görevde eğitim yetersizliği ve etik konusuna yeterince önem verilmemesidir…
SON YILLARDA VE ÖZELLİKLE YEREL SEÇİMLERDEN SONRA YAZILI VE SÖZLÜ BASINDAN TAKİP ETTİĞİMİZ AÇIKLAMALAR, BU KONUDAKİ VAHAMETİ, FELAKETİ, ÇÜRÜMÜŞLÜĞÜ GÖZLER ÖNÜNE SERMİŞTİR…
Burada, kamu yönetiminde yasalar ve etik kuralların hakim bir anlayışa dönüşmesi için gerekli olan tedbirleri sıralayacak değilim. Zira, yasalar ve etik kurallar bellidir. Yanlış uygulamaların nedenleri bellidir…
KISACA SORUN, BAZI KAMU HİZMETLERİNİ YÖNETENLER VE YÖNETİLENLERDEDİR…
Saygılarımla…