Turizm Sektöründeki Krize ve Sektör Temsilcilerinin Çağrısına Kulak Veren Çıktı
Sektördeki kan kaybını gören ve sektör temsilcilerinin çağrısına Devletimizin Üst Makamından yani Başbakan Sayın Ahmet Davutoğlu’ndan beklenen cevap ve acil eylem planı gelmiştir.
Sayın Başbakanın da söylediği gibi bu acil eylem planı içeriğinde olduğu gibi üst düzey büyük ölçekli işletmeler için kan kaybını önler ve yaraları sarmaya yetecektir.
Fakat benim endişem bu acil eylem planının küçük ve orta ölçekli yerli ve öz sermayeli işletmelere katkısı ne olacaktır?
Ülkemizde ulusal ekonomiye katkısı olan orta ve küçük ölçekli işletmeler yani öz ve yerli sermaye temsilcileridir. Ayakta kalması gereken ve desteklenmesi gerekenler de mutlaka bunlar olmalıdır.
Büyük ölçekli işletmeler ‘’ her şey dahil ‘’ sistemle zaten kendilerini bir nebze kurtarmaktadırlar.
Açıklanan Turizm Acil Planının genişletilerek küçük ve orta ölçekli öz ve yerli sermaye temsilcileri, kısıtlı bölgeler de dikkate alınarak detaya inilerek düzenleme yapılmasına ihtiyaç vardır. Ben inanıyorum ki bu dediğimizde dikkate alınacak ve düzenleme yapılacaktır.
Niçin böyle düşündüğümü isterseniz açıklanan planı inceleyerek anlamaya çalışalım.
Sayın Başbakanın Turizm Acil Eylem Planı:
Başbakan Ahmet Davutoğlu tarafından açıklanan Turizm Acil Eylem Destek Paketi ile Türkiye'ye turist getiren A grubu seyahat acentalarına kredi garanti fonu teminatı ile kredi kullanma imkanı getirilecek. Ödemelerde sorun yaşanırsa sektörün banka borçları yeniden yapılandırılacaktır. Konaklama ile deniz turizmi tesislerinden belli miktarda döviz getirenler ihracatçı sayılacak. Eylem paketi ile sektöre doğrudan 255 milyon TL hibe desteği sağlanacak.
1- Tüm dünyadan turist getirecek olan A Grubu seyahat acentasına uçuş başı destek verilecek. 1 Nisan- 31 Mayıs arasında tüm ülkelerden turist getiren A Grubu seyahat acentasına uçuş başı 6 bin dolar destek verilecek. Destek verilecek havalimanları Alanya Gazipaşa, Antalya, Muğla Dalaman, Muğla Bodrum, İzmir Adnan Menderes ve Zafer Havalimanı'nda tüm dünyadan gelecek olan turistlere uygulanacak.
2- Türkiye'ye turist getiren A Grubu seyahat acentalarına kredi garanti fonu teminatı ile kredi kullanma imkanı getirilecek. Bu destekten yararlanan firmalar için turist getirecek ülke 13'ten 26'ya çıkarıldı. En az 400 bin turist getiren seyahat acentalarına 100 milyon TL'ye kadar kredi kullanma hakkı tanınacak.
3- İhtiyaç durumunda BDDK tarafından kredilerin geri dönüşünde sorun olursa yeniden yapılandırılmaya gidilecek.
4- Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan onaylı deniz turizmi tesislerini Ekonomi Bakanlığı'ndan destek verilecek. Liman, yat limanı, rıhtım, iskele, çekek yerleriyle ilgili yasal düzenlemeyi işler hale getirilecek. Belgeli deniz turizm işletmeleri tıpkı konaklama tesisleri gibi yararlanacak.
5- Konaklama ile deniz turizmi tesislerinden bir önceki yıl 750 bin dolar döviz getirenler 'ihracatçı' sayılacak. 1 milyon dolar şartını 750 bin dolara indirildi. Ayrıca deniz turizmi tesisleri de yararlanacak. Yurt dışı fuarlara katılım desteğinden istifade imkanı sağlanacak.
6- Çevreye duyarlı tesislere su, atık su gibi bedeller için en düşük tarife uygulanacak.
7- Bakanlık belgeli konaklama tesisleri ecri misil bedellerinin ertelenmesi ve takip eden 3 seneye yayılacak.
8- Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan tahsisli konaklama tesislerinden alınan kira bedellerinin 2016 bedellerinin ertelenerek üç eşit takside yayılacak
9- Sektöre 255 milyon liralık hibe desteği sağlanacak. Ancak 280 milyon liralık ödeme kolaylığı getirilecek.
İŞTE TURİZM EYLEM PLANININ AYRINTILARI
1-EYLEM
Türkiye'ye turist getiren (A) grubu seyahat acentalarına uçuş başına destek verilmesi.
KAPSAM
01 Nisan 31 Mayıs 2016 tarihleri arasında tüm ülkelerden turist getiren (A) grubu seyahat acentalarına uçuş başı 6.000 USD destek verilecektir.
Destek Verilecek Havalimanları
• Alanya¬-Gazipaşa
• Antalya, tarifeli ve tarifesiz (charter) uçuşlara
• Muğla¬-Dalaman
• Muğla¬- Bodrum havalimanlarına
• İzmir - Adnan Menderes (sadece tarifesiz (charter) uçuşlara)
• Kütahya Zafer Havalimanlarına ise 2015 yılında söz konusu destek sadece Rusya Federasyonu ile Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerinden turist getiren (A) grubu seyahat acentalarına verilmişti.2016 yılında ise havaalanı sayısı Zafer Havaalanı ile 6'ya çıkarılmak ve ülke sınırlaması olmada tüm dünyadan turist getirecek uçuşlara uygulanmak suretiyle desteğin kapsamı genişletilmiştir.
2-EYLEM
Türkiye'ye turist getiren (A) grubu seyahat acentalarına Kredi Garanti Fonu teminatı ile kredi kullanma imkânı sağlanması.
KAPSAM
Turizm sektöründe yaşanan ekonomik daralma nedeniyle teminat yetersizliği olan (A) grubu seyahat acentalarının finansmana erişimini kolaylaştırmak amacıyla Azerbaycan, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Rusya Federasyonu, Türkmenistan, Ukrayna, Almanya, Avusturya, Belçika, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İsveç, İsviçre, İtalya, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Macaristan, Norveç, Bulgaristan ve Romanya'dan kredi başvuru tarihinden bir önceki yıl en az 400.000 turist getiren, Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan belgeli Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği üyesi (A) grubu seyahat acentalarına Kredi Garanti Fonu'nun kefalet esteği ile 100 milyon TL'ye kadar kredi kullanma imkânı sağlanmıştır. Bu destek unsurunda 2015 yılında turist getirilecek ülke sayısı 13 iken 2016 yılı için bu sayı 26'ya çıkarılmak suretiyle, acentaların Kredi Garanti Fonu kefaletiyle kredi kullanmaları için tamamlamaları gereken 400.000 turist sayısına daha kolay ulaşmalarına imkan tanınmıştır.
3-EYLEM
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından "Karşılık Yönetmeliği Uygulamasına İlişkin Kurul Kararı" alınması.
KAPSAM
Turizm sektöründe faaliyet gösteren yatırımcı ve işletmelerin kullandığı kredilerin geri ödemelerinde, sektörde yaşanan ekonomik daralma nedeniyle sorunlar yaşanacağı değerlendirilmektedir. Bu kapsamda turizm sektörünün kullandığı kredilerin yeniden yapılandırılmasında, daha önce terör ve doğal afetler nedeniyle ödeme güçlüğü yaşayan işletmelere uygulandığı gibi Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca (BDDK) karşılık yönetmeliğinin uygulanmasına yönelik karar alınmasına ihtiyacı duyulabilecektir. Bu konuda yapılacak düzenlemenin turizm sektörünün mali yapısının korunmasına destek sağlayacağı değerlendirilmektedir. Bu kapsamda BDDK tarafından "Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"in uygulanmasına yönelik karar ihdas edilerek? Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli yatırım, işletme ve seyahat acentalarının kullandığı kredilerin, geri ödemelerinin ötelenmesi ya da yeniden yapılandırılmasında aranan, bankalarca karşılık ayrılması veya anaparanın belli bir miktarının ödenmiş olması gibi şartlar hususunda kolaylık sağlanacaktır.
4-EYLEM
Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli deniz turizmi tesislerinin Ekonomi Bakanlığı'nın teşviklerinden faydalandırılması.
KAPSAM
Turizm politikamızın önemli konularından biri de turizmi 12 aya yaymak ve ülke geneline yaygınlaştırmaktır. Bu kapsamında özellikle yüksek gelir grubuna mensup turistlere hizmet veren deniz turizmi tesislerinin (kurvaziyer limanlar, yat limanları, rıhtım ve iskeleler ile çekek yerleri), 19 Haziran 2012 tarihli ve 28328 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 3305 sayılı "Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı" ile konaklama tesislerine Ekonomi Bakanlığınca sağlanan teşviklerden faydalandırılması kararlaştırılmıştır. Bu eylemin hayata geçirilmesiyle Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli deniz turizmi tesisleri, yeni yatırım veya tesis yenileme işlemlerinde, bulundukları bölge teşviklerinden konaklama tesisleri gibi yararlanacaktır.
5-EYLEM
Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli konaklama ve deniz turizmi tesislerinin ihracatçı sayılması.
KAPSAM
Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli konaklama tesisleri ile deniz turizmi tesislerinden bir önceki yıl 750.000 Amerikan Doları döviz getirenlerin ihracatçı sayılmalarına yönelik Bakanlar Kurulu Kararı (BKK) çıkarılması kararlaştırılmıştır. Bu destek unsuru 2009 yılında da uygulanmıştı. 2016 yılında çıkarılması öngörülen BKK'nda uygulama deniz turizmi tesislerini de kapsayacak şekilde genişletilecek ve getirilecek döviz miktarı da 1.000.000 (Bir milyon) yerine 750.000 (Yedi yüz elli bin) Amerikan Dolarına indirilecektir. Bu suretle hem uygulamanın kapsamı genişletilmekte hem de uygulamadan yararlanmak için aranan döviz girdisinin miktarı azaltılmaktadır. Bu konuda yapılacak düzenleme sonucunda Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli konaklama tesisleri ile deniz turizmi tesisleri işletmecileri Eximbank kredileri, bankalarda kredi işlemlerinde kolaylık, yurtdışı fuarlara katılım desteği, resim ve harçlardan muaf olma gibi desteklerden yararlanacaktır.
6-EYLEM
Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli çevreye duyarlı konaklama tesislerinin su, atık su ve katı atık giderlerinin belirli bir kısmının Devlet tarafından karşılanması.
KAPSAM
Bakanlar Kurulu'nda kararlaştırılan bazı eylemlerin amacı? ekonomik, sosyal ve siyasi sorunlar nedeniyle 2016 yılında mali yönden daralma yaşayacağı tahmin edilen turizm sektöründeki işletmelerin giderlerinin azaltılmasına yöneliktir. Bu kapsamda? Kültür ve Turizm Bakanlığından Çevreye Duyarlı Konaklama Tesisi Belgeli İşletmelerin halen uygulanmakta olan enerji desteğine ek olarak? su, atık su ve katı atık bedellerinin bulundukları bölge itibari ile en düşük tarife dikkate alınarak aradaki farkın Hazine tarafından karşılanması kararlaştırılmıştır.
7-EYLEM
Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli konaklama tesislerinden ecrimisil bedellerinin 2016 yılı ödemelerinin ertelenmesi ve üç eşit taksitte ödenmesi.
KAPSAM
Turizm sektöründeki işletmelerin giderlerinin 2016 yılı için azaltılması amacıyla, Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli konaklama tesislerinden deniz kıyısında bulunanların, tesiste kalan turistlerin denize girme ve güneşlenme amaçlı kullandığı Hazine mülkiyetindeki alanların (kumsal) yüzölçümü üzerinden ödedikleri ecrimisil bedellerinin 2016 yılı için alınmaması ve söz konusu tutarların yasal faizleriyle birlikte takip eden 3 yılda 3 eşit taksitte ödenmesi karara bağlanmıştır.
8-EYLEM
Kültür ve Turizm Bakanlığından tahsisli konaklama tesislerinden alınan kira bedellerinin 2016 yılı ödemelerinin ertelenmesi ve üç eşit taksitte ödenmesi.
KAPSAM
Türkiye genelinde Kültür ve Turizm Bakanlığından tahsisli kamu taşınmazları üzerinde inşa edilen Bakanlıktan belgeli konaklama tesislerinden Maliye Bakanlığınca alınan kira bedellerinin 2016 yılı için alınmaması ve söz konusu meblağların yasal faizleriyle birlikte takip eden 3 yılda 3 eşit taksitte ödenmesi karara bağlanmıştır.
9-EYLEM
Kültür ve Turizm Bakanlığından tahsisli konaklama tesislerinin toplam ciroları üzerinden alınan bedellerin 2016 yılı ödemelerinin ertelenmesi ve üç eşit taksitte ödenmesi.
KAPSAM
Türkiye genelinde Kültür ve Turizm Bakanlığın tahsisli taşınmazlar üzerinde inşa edilen konaklama tesislerinin toplam ciroları üzerinden alınan bedellerin 2016 yılı için alınmaması ve bu miktarların yasal faizleriyle birlikte takip eden 3 yılda 3 eşit taksitte ödenmesi karara bağlanmıştır.
Açıklanan acil eylem planı yerinde ama eksik bir karadır. Açıklanan planın yukarıda belirtilen büyük ölçekli işletmelere hayır getirmesini dilerim. Umarım sezon beklentilerin çok çok üzerinde verimli ve karlı geçer.
Aynı düşünceler ile küçük ve orta ölçekli işletmeler içinde bir düzenleme getirilmesi ümidi ile beklemekteyiz.
İyi günler görmek ümidi ile …
Mehmet DEMİREL
m_demirel08@hotmail.com