YENİ BİR KIRMIZIBENEKLİ ALABALIK TÜRÜ TANIMLANDI
Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Fahrettin KÜÇÜK ve Doç. Dr. Salim Serkan GÜÇLÜ ile Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Davut TURAN, Doç. Dr. Gökhan KALAYCI ve Dr. Öğr. Üyesi Münevver ORAL KABA’nın yer aldığı araştırma ekibi, Türkiye’nin akarsularından yeni bir Kırmızıbenekli alabalık türü tanımladı.
Makalenin yazarlarından Prof. Dr. Fahrettin KÜÇÜK ’ün eşi Şengül KÜÇÜK’e ithafen “Salmo sengulae“ adı verilen yeni tür; İvriz (Konya Kapalı Havzası) ve Kadıncık Vadisi-Berdan (Akdeniz Havzası) çaylarında yaşayan popülasyonlar üzerinde yapılan çalışmalarda, klasik moleküler yöntemlerden farklı olarak tüm genomu kapsayan SNP (tek nükleotid polimorfizmi) verileri ile ayrıntılı morfolojik analizlerin birlikte kullanıldığı bütünleşik bir yaklaşımla tanımlandı.
Çalışmada, mitokondriyal DNA’nın yetersiz kaldığı yakın akraba türlerin ayrılması, kullanılan yeni yöntem ile yüz binlerce genomik işaretleyici sayesinde net bir şekilde tespit edilerek, tüm genom temelli yaklaşımların türlerin tanımlamasında yeni bir dönem başlattığını gösterdi. Uluslararası hakemli ve açık erişimli Zoological Studies (SCI-Q2) dergisinde yayımlanan araştırma sonuçlarında, yeni tanımlanan bu tür ile beraber Türkiye’de 22 Salmo (yerli alabalık) türü bulunduğu belirtilirken, bu keşif Anadolu’nun tatlı su biyoçeşitliliğinin hâlen tam olarak ortaya konamadığını göstermektedir.
Makalede Salmo sengulae’nin yalnızca iki akarsu ile sınırlı çok dar bir dağılıma sahip olduğu, kırsal bölgelerde kaçak avcılık ve insan kaynaklı baskılar nedeniyle ciddi tehdit altında bulunduğu vurgulanmış, türün korunması için kaçak avcılığın daha sıkı denetlenmesi ve habitatların yasal koruma altına alınması gerektiği ifade edilmiştir. Çalışma; Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi (ISUBÜ BAP) (Proje No: 2021-ILK1-0154), Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi (RTEU BAP) (Proje no: FBA-2022-1355) ve Montpellier Üniversitesi (UM) OSU OREME (Observatoire des Sciences de l’Univers) tarafından desteklenmiştir. Makaleye, https://zoolstud.sinica.edu.tw/issue.php?id=2040 adresinden açık erişim olarak ulaşılabilmektedir.