Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Eğirdir Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (SAREM)’de "Kerevit Yem Çalıştayı" düzenlendi.
19 Aralık 2018 Çarşamba Günü saat: 13.30'da Eğirdir Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (SAREM) toplantı salonunda gerçekleştirilen çalıştayda Eğirdir Balıkçılarının ticari anlamda büyük bir ekonomik kaynağı olan Kerevit ele alındı.
Çalıştaya; Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ayşegül Kubilay, Tarım ve Orman İl Müdürü Enver Murat Dolunay, Tarım ve Orman İl Müdürlüğü Balıkçılık ve Su Ürünleri Şube Müdürü Arif Bıyık Eğirdir Milli Eğitim Müdürü Ahmet Armutoğlu, İlçe Jandarma Komutanı Yüzbaşı Can Serhan Altay, Eğirdir SAREM Müdürü Şakir Çınar, Proje Başkanı Kamile Gonca Erol, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi öğretim görevlileri ile Eğirdir SAREM mühendisleri katıldı.
TÜBİTAK (3001-Başlangıç Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı) tarafından desteklenen ve Eğirdir Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü (SAREM) teknik personellerinden Su Ürünleri Yüksek Mühendisi Kamile Gonca EROL tarafından yürütülen ve aynı zamanda Doktora Tezini de kapsayan "Tatlısu İstakozu (Astacus leptodactylus)'nun Ontogenik Gelişimine Bağlı Yem Formülasyonu" başlıklı proje çalışmaları 2018 yılı itibarı ile tamamlandı. Söz konusu proje kapsamında düzenlenen "Kerevit Yem Çalıştayı" 19 Aralık 2018 Çarşamba Günü saat: 13.00'de Eğirdir SAREM'de gerçekleştirildi. Toplantıda proje tanıtımı, bu güne kadar Eğirdir SAREM'de yapılan kerevit çalışmaları, kerevitlerde enzim çalışmaları ile probiyotik uygulamaları ve kerevitin ülkemizdeki ve dünyadaki durumu gibi konularda konuşmalar yapıldı.
Devletimizin kurucusu Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk ve ebediyete intikal eden aziz şehitlerimiz için bir dakikalık saygı duruşunda bulunulması ve akabinde İstiklal Marşımızın söylenilmesi ile başlayan "Kerevit Yem Çalıştayı" protokol konuşmaları ile devam etti.
TÜBİTAK (3001-Başlangıç Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı) tarafından desteklenen "Tatlısu İstakozu (Astacus leptodactylus)'nun Ontogenik Gelişimine Bağlı Yem Formülasyonu" başlıklı proje çalışmasıyla büyük başarılara imza atan Çalıştay Başkanı Su Ürünleri Yüksek Mühendisi Kamile Gonca Erol kısa bir teşekkür konuşması yaptı. Erol, projeye destek veren TÜBİTAK’a, SAREM’e, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi’ne, İskenderun Teknik Üniversitesine ve çalıştayın düzenlenmesinde katkı sağlayan çalıştay komitesine ve organizasyon komitesine teşekkür etti.
Daha sonra konuşmalarını yapmak üzere kürsüye davet edilen Eğirdir Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü Müdürü Şakir Çınar, Eğirdir Gölünün tek başına %40’lara varan ihracatta söz sahibi olan bir göl olduğunu vurguladı.
“Hayvansal üretimde su ürünlerinin aldığı yolu ve mesafeli baktığımız zaman yüzyıllardır yapılan hayvansal üretimde yakalayamadığımız ivmeyi su ürünlerinde yakalamış olmanın mutluluğunu, gururunu hepimiz yaşıyoruz. Ülkemiz geneline bakıldığında cari açık vermeyen tek sektör su ürünleri sektörü” diyerek konuşmalarına başlayan Enstitü Müdürü Çınar, Kerevit ile ilgili önemli bilgiler paylaştı.
Çınar, şunları söyledi: “1984-1985 yılında çıkan hasatlığa gelinceye kadar yılda 8 bin ton civarında ihracatımız olan ve bu 8 bin ton ihracatının da tek başına 2,500-3 ton rakamlarının Eğirdir Gölünden avlandığını öngörebiliriz. 8 ton neyi ifade etmekte: Su Ürünleri ihracatının o dönemlere baktığımız zaman tek başına 3/1’lik, 4/1’lik kısmının kerevitin ciddi derecede ekonomik bir değeri var. Eğirdir Gölü’ne baktığımız zaman ufacık bir göl görünümünde. Ama tek başına %40’lara varan ihracatta söz sahibi olan bir göl. Bu hastalık şöyle ya da böyle ilimize, ülkemize geldi ve yayıldı ve kerevit stoklarımızda ciddi düşüşler yaşındı. 8 bin ton dan 300-500 tonlara düştü. Bu zamandan sonra neler yapıldı. Akademik cami bu konu ile ilgili önemli çalışmalar yaptı. Ama kerevitin çalışmasının konunun zorluğu, sektörde ciddi sıkıntılar vardı. Ama arkadaşlar büyük fedakarlıklar yaptı. Bir kerevit kuluçkahanesi kurumumuza kazandırıldı. Eğirdir SAREM olarak sektörün gerçekten deneyimli personeline sahibiz. Arkadaşlarımız kerevitte önemli bir noktaya geldi. Bugün de TÜBİTAK projesi olan bir çalıştayı bu noktalara kadar getirdiler. Kurumumuzda sadece bu proje değil, yurtdışı bağlantılı çalışmalarımız devam ediyor.”
Enstitü Müdürü Şakir Çınar konuşmalarını, bu çalıştayın oluşturulmasında büyük katkı ve emek veren proje başkanı Kamile Gonca Erol’a ve ekibine teşekkür ederek tamamladı.
Tarım ve Orman İl Müdürü Enver Murat Dolunay da, 1980’li yıllarda kerevitin önemli bir geçim kaynağı olduğunu ifade ederek, bundan sonra da kerevit popülasyonunun arttırılması için eski günlerine döndürmek için çalışmaların sürdürüldüğünü belirtti.
"Kerevit Yem Çalıştayı" kapanış toplantısında son olarak bir konuşma yapan ; Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ayşegül Kubilay ise şunları ifade etti: “…Kerevit, jeolojik araştırmalara göre 150 milyon yıl öncesinde varlığı bilinen bir canlı. Ancak ülkemiz su ürünleri ile ilgili ilk istatistik çalışmalar 1915 yılında olması nedeniyle ülkemizde sadece Beyşehir, Manyas, Ulubat, Karaviran, İznik ve Sapanca Göllerinde kerevitin olduğu biliniyor. Bu kaynaklardan İstanbul balık haline gönderildiği bildirilmiştir. Eğirdir Gölünde varlığı ile ilgili gölde avcılık yapan duayen balıkçıların beyanı 1950’li yıllara dayanmaktadır. Ticaret ile ilgili ilk istatistikler 1976 yılına rastlanmaktadır. 1976 -1985 yılları arasında yaklaşık 1500-2000 balıkçı ile ortalama 2 yıllık 2000-2500 ton üretim ile Türkiye toplam kerevit üretiminin 3/1’ini Eğirdir Gölü karşılamaktadır. Sadece ihracat ürünü olması yanında varlığını sürdürdüğü ekosistem içinde son derece önemli olan bir canlıdır kerevit.
Kerevit, saprofit beslenme özelliği nedeniyle kaynakların doğal temizleyicisidir. Diğer yandan insanların beslenmesi için önemli bir protein kaynağıdır.
1984 yılı bizim için çok önemli bir yıl. Çünkü Çivril Gölü’nde başlayıp hızla ülkemizin göllerine yayılan kerevit vebası hastalık nedeniyle ne yazık ki üretim 300 -350 tonlara kadar inmiştir. Hatta Eğirdir Gölünde 1986 ile 2001 yılları arasında ülke üretimine katkı sağlayamamıştır. Bu dönemde avcılık yasaklanmıştır. 2001 yılından sonra avcılığı serbest bırakılan kerevit üretimi günümüze kadar artan ve azalan oranlarda dalgalı bir seyir izlemiştir. Hiçbir zaman maksimum 2000-2500 tona ulaşamamıştır. Kerevit vebasının varlığının görüldüğü tüm kaynaklarda benzer sonuçlar görünmüştür. Avcılık kaynaklı üretimde standart bir üretim seviyesi sağlamadığına göre çözümü yetiştiricilik çalışmalarında aramak ve bu türün üretimi ile ilgili araştırma ve geliştirme çalışmalarına yer vermek önem arz etmektedir.”
Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ayşegül Kubilay, TÜBİTAK çalışmasından dolayı SAREM personeli ve proje başkanı Kamile Gonca Erol’a ve ekibine teşekkür ederek, başarılı çalışmalar diledi.
"Kerevit Yem Çalıştayı" sunumların yapılmasının ardından sona erdi.
EMEL TURAN KARTAL