Eğirdir Gölü’nde Sivrisinek Balığı İle Mücadele Önerisine
BİLİMSEL UYARI
Eğirdir Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Akın gazetesinde yer alan Havva Mutlucan'ın köşe yazısında gündeme gelen Doğu Sivrisinek Balığı (Gambusia hollbrooki) ile sivrisinek mücadelesi konusuna açıklık getirdi. Enstitü, bu balık türünün geçmişte sıtma hastalığını önleme çalışmaları kapsamında ülkemize getirildiğini ancak günümüzde istilacı bir tür olarak ekosistemlere ciddi zararlar verdiğinin bilindiğini vurguladı.
1930’lu yıllarda getirildi, ekosisteme yayıldı
Bilgi notunda, Doğu Sivrisinek Balığı’nın 1930’lu yıllarda “Sıtma ile Mücadele Enstitüsü” aracılığıyla ülkeye sokulduğu ve Eğirdir Gölü dâhil birçok su kaynağına bırakıldığı hatırlatıldı. O dönem tür hakkında yeterli bilgiye sahip olunmamasının yanlış uygulamalara yol açtığı belirtildi.
Enstitü uzmanları, yapılan çalışmaların bu balığın sivrisinek larvalarını beklenildiği kadar tercih etmediğini, aksine göl ve göletlerdeki küçük cüsseli yerli balık türleri üzerinde baskı kurarak popülasyonlarını tehdit ettiğini açıkladı. Türün biyolojik yapısının da istilacılığı desteklediği belirtilerek şu bilgilere yer verildi:
“Doğu Sivrisinek Balığı canlı doğum yapar, dişi birey erkekten aldığı spermle uzun süre tek başına yavru üretebilir ve kısa sürede ortamda baskın hale gelebilir. Afyonkarahisar-Denizli sınırındaki endemik Acıgöl Dişlisazancığı popülasyonu üzerindeki etkisi bu durumun en çarpıcı örneklerinden biridir.”
“Dünyanın en tehlikeli 100 istilacı türü” listesinde
Enstitü, Doğu Sivrisinek Balığı’nın Dünyanın En Tehlikeli 100 İstilacı Canlısı listesinde yer aldığını hatırlattı. Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün 2020-2024 yılları arasında yürüttüğü “İstilacı Yabancı Türlerin Oluşturduğu Tehditlerin Değerlendirilmesi” projesinde bu balığın da hedef türler arasında yer aldığı ve mücadele yöntemlerinin araştırıldığı kaydedildi.
Ekonomik kayıplar milyar doları buluyor
Biyolojik istilaların ülkemize maliyetinin giderek arttığına dikkat çekilen açıklamada, Türkiye’de bilinen 872 yabancı türden sadece 87’si için 1960-2022 yılları arasında 4,1 milyar dolarlık ekonomik kayıp hesaplandığı belirtildi. Tarım sektöründeki kayıp 2,85 milyar dolar, balıkçılık sektöründe ise 1,2 milyar dolara ulaşıyor. Yönetim (kontrol ve eradikasyon) maliyetlerinin 2,89 milyar dolar, hasar maliyetlerinin ise 28,4 milyon dolar olduğu ifade edildi.
“Eğirdir Gölü’nde kullanılması doğru değil”
Açıklamanın sonunda şu uyarı yapıldı:
“Eğirdir Gölü’nde zaten mevcut olan ve istilacı özelliği bilinen Doğu Sivrisinek Balığı’nın sinekle mücadelede kullanılması doğru bir yöntem değildir. Ekosisteme vereceği zarar, beklenen faydadan çok daha fazla olacaktır.”