“EĞİRDİR GÖL HAVZASI, PESTİSİTLE MÜCADELENİN NERESİNDE?!!!
Zeki TARHAN – ANKARA
ONUNCU BÖLÜM
Pestisitler, arzu edilmeyen bitkilere karşı kullanılabileceği gibi, GÖL ve GÖLETLER’de İSTENMEYEN BALIKLARIN KONTROLÜNDE de kullanılabilmektedir. İstenmeyen Balıkların kontrolünde kullanılabilen ilaçlara “PİSCİCİDE” adı verilmektedir. Holden, 1964 yılında yaptığı araştırmada; TATLISU KAYNAKLARINDA, EKONOMİK DEĞERİ OLMAYAN BALIKLARIN ORTADAN KALDIRILMASI AMACIYLA, “PİSCİCİD lerin ilk defa İngiltere’de kullanıldığını bildirmektedir. Özellikle, EKONOMİK DEĞERİ OLMAYAN BALIKLAR, KARNİVOR (=Etçil Balıklar, örneğin SUDAK) BALIKLAR İÇİN BESİN MADDESİ OLABİLMEKTEDİR.
***
Kuzey Amerika’da ki Great GÖLÜ’nde bulunan ve bir parazit olan Deniz LAMPREYLER’inin kontrolünde bazı özel kimyasal maddeler kullanılmaktadır. Bu uygulamalarda “PİSCİCİD”ler, GÖLE ULAŞAN AKARSULARA KARIŞTIRILARAK, LAMPREYLER HENÜZ LARVA HALİNDE İKEN İMHA EDİLMEKTEDİR. Bu amaçla kullanılan ilk kimyasal madde BAKIR SÜLFAT’tır. Bu kimyasal madde, yumuşak suya sahip Akarsularda başarı ile uygulanabilmekte ve sadece İSTENMEYEN BALIKLAR üzerine değil, aynı zamanda AKVATİK SU SÜMÜKLÜLERİNİN KONTROLÜNDE de kullanılarak, BALIK VE İNSANLARDA HASTALIK YAPAN ETKENLER ORTADAN KALDIRILABİLMEKTEDİR.
***
Johnson ve arkadaşları, 1966 yılında yaptıkları çalışmada; 1955 – 1965 yılları arasında 10 yıl boyunca, Amerika’nın Wisconsin eyaletinde 30 TANE GÖL’ de PİSCİCİDE olan TOXAPHENE’nin kullanıldığını ve başarılı sonuçlar alındığını bildirmektedirler. Bu uygulamalarda; GÖLLER’DEKİ BALIĞIN TÜRLERİNE göre kullanılan doz 0.02 – 0.1 ppm olarak değişmiştir.
***
Pestisitlerin balıklarda meydana getirdiği birikim üzerine birçok çalışma yapılmıştır. Bağımsız Devletler Topluluğunda, 1957 yılından beri bu ülke iç su kaynaklarında PİSCİCİDE kullanıldığı ve bu uygulamaya 1964 yılında son verildiği bildirilmektedir. Bu 7 yıllık sürede 200 GÖL, toplam 16.000 hektar alan PİSCİCİD’lerle ilaçlanmıştır.
Pestisitlerin BALIKLARDA BİRİKİMİ, özellikle tatlı sularda ilkbahar ve yaz ayları dışında TARIMSAL İLAÇLAMALAR sırasında üst seviyelere çıkmaktadır. Organik klorlu pestisit artıklarının, BALIĞIN VÜCUDUNDA DEPOLANMASINDA, etteki yağ miktarı oldukça önemli rol oynamaktadır. Vücudunda çok miktarda yağ bulunduran BALIKLAR, PESTİSİTLERE KARŞI DAHA AZ DUYARLIDIRLAR.
***
Johnson, 1973 yılında yapmış olduğu bir araştırmada; Amerika’da 1960 yılından 1973 yılına kadar kimyasal maddeler nedeniyle, 144 MİLYON BALIĞIN ÖLDÜĞÜNÜ SAPTAMIŞTIR.
***
- bölümde buluşmak üzere…