DİKMEN, TARHAN’IN “SÖZÜN BİTTİĞİ YERDEYİZ”
BAŞLIKLI YAZISINI NASIL DEĞERLENDİRDİ?
AKIN / ÖZEL
BÖLÜM : 2
Değerli AKIN okuyucularımız,
Gazetemiz yazarı Zeki TARHAN’ın, Gazetemizin internet sitesinde yayınlanan, “SÖZÜN BİTTİĞİ YERDEYİZ!!!” başlıklı yazısını değerlendiren bizim de çok değerli bulduğumuz Binay DİKMEN’ in 2. 09. 2023 tarihli, bu önemli değerlendirmesini, virgülüne dokunmadan aynen yayınlıyoruz… İyi okumalar…
AKIN
“1961 yılı İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesini bitirdikten sonra, DSİ Antalya Bölgesinde çalışmaya başlayan, Eğirdir doğumlu ve Eğirdir Gölü sevdalısı bir İnşaat Yüksek Mühendisiyim.
1961 – 1967 yılları arasında; Eğirdir Gölü çevresinde toplam 400 bin dekarı bulan Atabey, Boğazova, Senirkent, Gelendost, Barla ve Hoyran Pompaj Sulamaları ile Yalvaç – Sücüllü Barajlarının Planlama çalışmalarını yürüttüm. Bu Sulamalardan; Atabey 1974, Boğazova 1977, Senirkent 1976, Gelendost 1982, Barla 1987 ve Hoyran 1989’da devreye girdi.
AKSU Nehrinin toplam yağış alanı, 7089 km2 olup bunun 3351,2 km2’sini EĞİRDİR GÖLÜ yağış alanı teşkil etmektedir. EĞİRDİR GÖLÜ’nden alınabilecek su miktarını, ilk olarak rahmetli Cumhurbaşkanı Süleyman DEMİREL, 1948 – 1950 yılları arasında çalıştığı Elektrik İşleri Etüt İdaresinde, KOVADA (1) HES ile ilgili çalışmalarında 7,45 m3/s civarında olduğunu tahmin etmiş ve KOVADA (1 ) HES, buna göre projelendirilmiştir.”
***
“Antalya Planlama Grup Amirliği kurulduktan sonra yapılan çalışmalarda ise; EĞİRDİR GÖLÜ’nden alınabilecek Su 264 hm3 /yıl olarak belirlenmiştir. 1953 – 1954 yıllarında, EĞİRDİR GÖLÜ AYAĞI REGÜLATÖRÜ yapılarak, göl DEPOLAMA TESİSİ olarak kullanılabilinecek bir duruma getirilmiştir.
Yukarıda belirttiğim Eğirdir Gölü civarındaki sulamaların yapılması halinde; KOVADA ( I ) ve KOVADA ( II ) HES’ler ile Antalya ili dahilindeki yaklaşık 350 bin dekar arazinin sulanması için, yeterli sulama suyu temini amacıyla, KÖPRÜÇAY’ın başlangıcı olan YILANLI SUYU DERİVASYONU planlama çalışmaları da, 1964 – 1965 yıllarında yapılmış ve yaklaşık 70 – 75 hm3 /yıl su alınabileceği tahmin edilmiştir.”
***
“BASİT BİR KANALLA ÇAY DERESİNE SU ÇEVRİLMESİ” planlama çalışmalarında önerilmişken; DSİ Proje İnşaat Dairesi Başkanlığı, KANAL PROJESİNİ DEĞİŞTİREREK, ( 8 ) km’ lik bir TÜNEL PROJESİNİ İHALE ETMİŞTİR.
Bu satırların yazarı Binay DİKMEN, Master çalışmalarını, “ZEMİN MEKANİĞİ” bölümünde yapmış ve HEYELANLARLA ilgili ARAZİ ETÜTLERİNDE bulunmuştur… Ancak KANAL YAPIMINDA, hiçbir teknik sorun yokken, PROJE DEĞİŞİKLİĞİNİN SEBEBİ, SADECE BELİRLİ ŞAHISLARIN ARAZİLERİNDEKİ KAMULAŞTIRMA nedeniyle olduğu tahmin edilmektedir. Ne yazık ve ne acıdır ki; bu değişikliğin faturası çok büyük olmuştur!!! TÜNEL İNŞAATI 16 YIL SÜRMÜŞ VE YAKLAŞIK ( 1 milyar m3 ) SU KÖPRÜÇAY’ dan AKDENİZ’E, HİÇ BİR ŞEKİLDE KULLANILMADAN BOŞA AKMIŞTIR!!! BU SU; EĞİRDİR GÖLÜ’ NE KANALLA ÇEVRİLSEYDİ, ÇAYKÖY HES, KOVADA ( I ) HES VE KOVADA ( II ) HES’ DE ENERJİ ÜRETİLEBİLECEKTİ!!!”
***
Kovada ( I ) HES 67,40 metre, Kovada ( II ) HES 384 metre net düşüye sahip olduğu için, her iki HES de; (1 m3) su ile ( 1kwh ) enerji üretilebilinecektir. (= Özgül debi olarak tarif edilen ( 1 kwh ) enerji üreten debi ( 1 m3 ) dür. ) AKDENİZE BOŞA AKAN ( 1 MİLYAR M3 ) SU İLE, KOVADA ( I ) HES VE KOVADA ( II ) HES’ DE ( 1 milyar kwh ) ENERJİ ÜRETİLECEKTİ!!! BUNUN KATMA DEĞERLİ DEĞERİ, YAKLAŞIK ( 150 milyon Amerikan doları ) dır. 1971’ de, neden yapılmadığını kesin olarak bilmediğim bir proje değişikliğinin, ülkemizde ne büyüklükte zarara neden olduğunu göstermektedir!!!
DEVAM EDECEK…