BELGELER VE RESİMLERLE AYASOFYA SERGİSİ İZLENİMLERİ
23 30 Temmuz 2017 tarihlerinde, TTK (=Türk Tarih Kurumu) tarafından düzenlenen Belgeler ve Resimlerle Ayasofya Sergisi ne TTK nun daveti üzerine katılmıştık. Bu organizasyonun paydaşları arasında; Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Vakıflar Genel Müdürlüğü ile Fatih Belediyesinin işbirliği vardı
***
Hemen belirtelim ki bu sergide; Ayasofya ile ilgili (92) adet belge / resim / fotoğraf sergilenmişti. Yedi gün açık kalan sergiye, ziyaretçi sayısının yaklaşık olarak 10 binlerle ifade edildiğini söyleyelim
***
Etkinliğe renk katan ve de farkındalık yaratan AYASOFYA İÇİN PEDALLIYORUZ Bisiklet Etkinliği de organizasyonun oldukça ses getiren bir başka yönüydü. Uluslar arası Bisiklet Turu, 18 Temmuz Cuma günü, Ankarada TTK önünden saat 11.00 de yola çıkıyordu
Kızılcahamam Bolu Düzce Kocaeli Sakarya İznik (Yalovadan feribotla Heybeliada ) İstanbul FSM Köprüsünden Törenle geçiş
Ve Ayasofya Meydanına ulaşılıyordu
Bisiklet etkinliği; Sergiyi tanıtacak bir mahiyette düzenlenmişti
***
Sergiye, (40)a yakın bilim adamı ve akademisyen ile çeşitli illerden gelen davetliler katıldılar
Açılış konuşmalarında; TTK Başkanı Prof. Dr. Refik TURAN, Serginin düzenlenişi ve amacı hakkında bilgiler vererek, Ayasofyanın tarihsel önemini vurguladı ve Sergide çok önemli belgelerin yer aldığını bildirdi
İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut AK ise; böyle bir etkinliğin düzenlenmesinin memnuniyet verici olduğunu, bu etkinliğe katılmaktan memnuniyetini ve de mutlu olduğunu belirterek, bu etkinliği hazırlayanları tebrik etti
Rektörden sonra açılış konuşması yapan ve etkinliğin bileşenlerinden olan Tapu ve Kadastro Genel Müdürü Gökhan KANAL da; TTK ile işbirliği yaptıklarını ve Sergiye de iştirak ettiklerini dile getirdi
***
Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Dairesi Başkanlığında bulunan Vakf ı Cedid fonunda 212 numara ile kayıtlı, rulo halinde ceylan derisi üzerine Arapça yazılmış Ayasofya-i Kebir Vakfiyesi M. 1463 (H. 867 ) tarihli ve 65 metre 38 cm. Vakfiyenin girişinde dua ve salavattan sonra, hayratın sahipleri, Ayasofyanın yeniden inşası ve Camiye çevrilmesi, Ayasofyanın güney, kuzey, doğu ve batı hududu, çevresindeki akarat ve mevkufat hakkında bilgiler verilmekte.
Buna göre Ayasofya, istisna vakıflardandır. Bu vakfiyede; Ayasofya Camii, Medresesi, Tetimme Medresesi, Darüş-Şifa, Darut-Talim, Hamamlar, Hankâh ve İmaret kısımları, emlâkı, dükkan ve pazarları, arazisi ve köyleri ile bağlık oldukları kaza ve nahiye gibi yerleşim birimlerinin isimleri sayılmaktadır.
Vakfiyede, Ayasofya Vakıflarının nasıl idare edileceği ve vakfiyenin şartları açıklanmakta ve bu şartların bozulamayacağı ifade edilerek, beddua kısmı ile bitmekte.
***
Vakıflar Genel Müdürlüğü, Fatih Sultan Mehmet Hana ait Ayasofya-yı Kabir Camii Vakfiyesi; Osmanlı Türkçesi ile yazılmış olan Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivindeki Ayasofya Vakfiyesinin aslı kasa no 1373 numarada, sureti ise 613 numaralı defterin 27nci sayfa 4üncü sırasında kayıtlıdır.
Fatih Sultan Mehmet Hanın Ayasofya Vakfiyesi adıyla da bilinen bu Vakfiye, toplam 370 sayfadan oluşan bir defter mahiyetindedir ve Hicri takvimle Recep 875 (Miladi olarak Ocak 1471) tarihlidir.
***
Sergide, yukarıda sözünü ettiğimiz vakfiyelerin dışında;
· İstanbul un fethini tebşir eden Hadi-i Şerif (TTK Arşivi Süheyl Ünver Koleksiyonu)
· Defter-i Evkaf-ı Fatih Sultan Mehmed Hanın sonunda bulunan Fatih in Tuğrası (Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Arşivi)
· Feth-i Kostantiniyye ve Tarif-i Ayasofya (TTK Kütüphanesi-A.IV /1955, taşbaskı kitap )
· Tarih-i Ayasofya adlı yazma eser (TTK Kütüphanesi)
· Evliya Çelebinin seyahatnamesindeki Ayasofya anlatımından sayfalar. Evliya Çelebi Seyahatnamesi (Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Bağdat Köşkü)
· Belgeler (Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Arşivi, Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi ve Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Arşivleri)
·
Ve Görsel Materyaller:
- Gravürler (TTK Kütüphanesi)
- Fotoğraflar (TTK Arşivi)
- Mimar Sinan Rölöveleri (TTK Arşivi)
***
Evet, zengin bir arşiv ve kütüphane dökümanını, görsel materyaller olarak da görüyor ve de inceliyorduk
TTK Başkanı Prof. Dr. Refik TURAN ve TTK Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Güray KIRPIK hocalarımız, hem protokola, hem de diğer ziyaretçilere, sergi ile ilgili her türlü açıklamaları yapıyor ve sorulara yanıtlar veriyorlardı
Tabii bu arada, serginin gezilmesiyle birlikte, eş zamanlı olarak kokteyl konseptinde çay / kahve ve içecek ikramı da yapılıyordu
DEVAM EDECEK