BÖLÜM - 17
ISPARTA’DA YENİ BİR KÜLTÜR OLUŞUYOR
Son zamanlarda yeni bir kültür kolu doğdu: Eski eserler Müzayedesi. Birkaç senedir dediğimiz son beş yıl içinde ilimizde eski eserleri açık artırma ile satış yapan müzayedecilik Isparta’ya yeni bir ticaret yolunu açmış oldu.
Müzayede Arapça bir kelime olup eski eserleri, yani antika eşyaları açık artırma ile satışa sunmaktır. Eskiden kullanılan bir eşyanın zaman içinde yerini aynı amaçla kullanılan başka eşyalara, nesnelere bıraktığını biliyoruz. Ancak eskilerde kullanılan eserler zaman içinde yeniden üretilmediği için kıymete biniyor ve bunlar antika değeri kazanıyor. Antika eser merakı olanlar da müzayedelerde satılan ürünleri alarak müzayedeye canlılık katıyor.
Eskiden yemeklerimizi odun ocaklarının üzerinde yaparken 1950’li yıllarda gazocağı denilen ocaklarda pişirmeye başladık. 1950’de Türk mutfağına giren gazocağı modern bir alet olarak hanımların gözdesi oldu. Kalın bir petrol ürünü olan gazyağı ile yanan bu ocak zaman zaman gaz çıkış memesini tıkardı. Bu durumda ince bir telden oluşan iğnesi ile meme ucu açılırdı. Pompalamak suretiyle çalışan gazocakları tüplü ocakların çıkması ile kullanımdan kalktı. Orda burada kalmış olan bu gazocakları şimdi antika değerinde.
Yine eskiden elektrik yokken evlerde aydınlatma aracı gaz lambaları kullanılırdı. Bu da gazyağı ile yanardı. Ne zaman Türkiye elektrik kullanmaya başladı lambalar da piyasadan kalktı. İşte o günlerden kalan lambalar artık antika değerinde.
Ülkemizde bilgisayar ve buna bağlı olarak bilgisayarla yazı olmazdan önce özellikle bütün resmî dairelerde, kurumlarda ve özel kuruluşlarda daktilo dediğimiz yazı aracı kullanılırdı. Dolayısıyla kullanımdan kalkan daktilo antika eser değerinde.
Televizyon çıkmazdan önce evlerimizin baş tacı radyolar, özellikle lambalı radyolar; manyetolu, kolla çevrilen telefonlar; gramofonlar, plaklar, şamdanlar, kömürle ısınan terzi ütüleri, kefeli teraziler, eski paralar, kitaplar, mobilya takımları gibi eskiden işimize yarayan aletler ve benzerleri şimdilerde olmadığı için hepsi antika değerinde.
Bir antika eşyayı elinize aldığınızda geçmişi avuçlarınızın içinde tutuyorsunuz. Bir antika eşyayı elinize aldığınızda geçmişi görüp geçmişe sahip çıkarken geleceğe bakıyorsunuz. Bir antika eser size nostalji yaşatıyor, egzotik duygular yüklüyor. Ayıca antika eşyalar koleksiyonculuk anlayışını geliştiriyor. Başkalarının önem vermediği küçük de olsa bir obje bir başkası için çok büyük bir önem taşıyor. Bu yüzden objeler yığını olan antika merakı, kişisel gelişimde de çok önemli bir yere sahip.
Yukarda antikacıların dile getirdiği niteller doğrultusunda antikacılık Isparta’da yeni bir kültür olarak hizmete girmiş durumda. Her hafta da üzerine koyarak gelişiyor. Üç beş kişi ile yapılan müzayede salonu bugünlerde meraklılarla doluyor. Isparta’da bu konuda örgütlemeyi yapan dernek başkanı Kadir Köken gelinen noktadan son derece memnun.
“Sayın Hocam işe başlarken tereddütlerimiz vardı. Birkaç arkadaş korkarak başladık. Çünkü müzayedecililik kolay bir iş değil. Her şeyden önce Isparta bu işi sevecek miydi? Antika eserden kaç kişi anlıyordu? En önemlisi girişimimiz bir mum gibi kısa zamanda sönüp gider miydi yoksa gelişip dal budak salar mıydı? İlk müzayedelerimizi birkaç metre karelik bir yerde yaptık. Daha sonra kabımıza sığamaz olduk. Her müzayede sonunda gelişip büyüdüğümüzü gördük ve gün güne cesaret kazandık. Aldığımız manevi güçle antika sevgisini Ispartalılara aşılamış olduk Bugün geldiğimiz noktadan memnunuz ama sayımız her seferinde arttığı için daha geniş yerler arıyoruz.”
- İlhan ŞİMŞEK