ISPARTA HALILARI
TÜRKİYE BÜYÜK MECLİSİ’NDE (1)
Çocuklarınıza geçmişi anlatın ki gelecekleri olsun!..
Sözünü ettiğimiz meclis, ilk meclis. Ankara Ulus Meydanı’ndaki meclis. Kurtuluş Savaşı’nın yöneltilip düşmanın denize dökülmesini sağlayan kararların alındığı meclis. Meclisin karşısında Atatürk’ün ata binmiş görkemli bir heykeli var.
Yedi düvele, emperyalizme karşı mücadele ederek Türkiye’yi kuran yediden yetmişe ecdadımıza her zaman minnettarız.
Üç adet Isparta halısının bu meclis binasında sergilendiğini kaçımız biliyor?!..
Ispartalı kadınlarımızın, genç kızlarımızın ilmek ilmek dokuduğu, alın terleriyle nişane verdikleri, vatan sevgisini işledikleri üç halı meclisin duvarlarını süslüyor.
Birinci halı bir metre karelik. 1922 tarihli. Cemal imzalı. Doğrudan Gazi Mustafa Kemal’e armağan edilmiş. Şükranla andığımız Cemal, halıya şunları yazmış: “Müslümanlar toplanarak saygı göstersinler adına!.. Çünkü sen milleti kurtarmak için canını ortaya koydun!..”
“Müslümanlar” ve “millet” kelimeleri çok doğru bir tespit. Gazi Mustafa Kemal’in önderliği, bugün Türk milletini de Müslümanlığı da işgalden, işkenceden ve yok olmaktan kurtarmıştır. Cemal, armağan halısıyla bunu vurgulamış.
İkinci halı ise yalnızca “Isparta” imzalı. Üzerinde 1920 ile 1922 tarihleri yazılı. Halı, “Türkiye Büyük Millet Meclisi” ifadesiyle doğrudan Meclise armağan edilmiş. Kim tarafından gönderildiği belli olmayan bu halının Ispartalılar adına gönderildiği, armağan edilme ifadesinden anlaşılmaktadır.
Üçüncü halı ise Ispartalıların pek yakından tanıdığı, Kurtuluş Savaşı sırasında Ispartalıları işgalcilere karşı örgütleyen, Isparta’ya düşman ayağı değdirmeyen ve Ispartalılardan oluşan ve adına DEMİRALAY denilen milis kuvvetini kuran Hafız İbrahim Demiralay’ın armağan ettiği halıdır. Üç buçuk metreyi bulan bu halı, yeri değiştirilmemişse, TBMM Başkanlık Kürsü’sünün hemen arkasında asılıdır. Halının üzerinde derin anlamlar taşıyan motifler yer almış. Halının üzerinde Türkiye haritasının yanında halının Isparta’dan geldiğini vurgulayan Isparta haritası var. Halıda ayrıca modern bir Türkiye’nin ilim ve bilimle yükseleceğini, çağdaşlığı yakalayacağını anlatan geometri aletleri motifleri ile matematik rakamlar var.
1980’li yıllarda ailemle gezdiğim meclis binasında halılar yerlerini koruyorlardı. Her birini yakından gördüm ve aileme de gösterdim.
Halıların taşıdığı anılar, zenginlikler Isparta halkının üstün kültürünü, vatan sevgisini, birlik ve beraberliğini ortaya koyması bakımından gurur kaynağıdır.
Çocuklarınıza geçmişi anlatın ki gelecekleri olsun!..
- Eğirdir Gezileri, Eğirdir Yazıları, Recep Bozkurt,2015, Eğirdir Belediyesi Yayınları, sh.85
- İlhan ŞİMŞEK