1849 MEN'İ RÜŞVET VE İRTİKAP NİZAMNAMESİ
SADR'I
AZAM Mustafa Reşit Paşa, devlet mal ve paralarının görevliler tarafından
yenmemesi ve iç edilmemesi ve ayrıca iş sahiplerinden ve hiç kimseden rüşvet
alınmaması için bir nizamname hazırladı.
Önce
Padişah, Kur'anı Kerime el basmak suretiyle yemin etti. Yemin metni
şöyleydi: DEVLET-İ ALİYE'YE (Yüce
Devlete) SADAKATTEN AYRILMAYACAĞIMA Ve HER NE NAM İLE OLURSA OLSUN RÜŞVET
ALMAYACAĞIMA... HEDİYE KABUL ETMEYECEĞİME... DEVLET MALLAINI İRTKAP VE TELEF
ETMEYECEĞİME VE KİMSETE ETTİRMEYECEĞİME. ZARURET OLMADIKÇA DEVLET HAZİNESİNE
MASRAF YÜKLEMEYECEĞİME VE YÜKLENMESİNE ENGEL OLACAĞIMA VALLAHİ..... diye yemin
etti. SADRAZAM BUNU TEKRAR EYLEDİ. SONRA TÜM DEVLET ERKANI BU YEMİNİ
TEKRARLADI. Taşrada ise, önce vali paşalar ve sonra en küçüğüne kadar tüm
görevliler bu yemini ettiler.
*Bu
yeminin kastettiği hedef istikametinde; bugün böyle bir amaç güdülüyor mu?
yoksa tam aksi mi yapılıyor.
*Devletin birçok uçağı varken; en
üst düzeydekilerin dış ülkelere saltanatla gidebilmesi için; en pahalı uçaklar
yabancılardan astronomik fiyatlarla devlet parasına kıyılarak satın alınıyor
mu?
*Üst
düzey görevlileri kendi ülkemizde korumak için, iki veya üç polis yeterli iken;
gittikleri her yerde onlarca bazen de yüzlerce polis bu işle görevlendiriliyor
mu? Görevlendirilmiyor mu?
*Havuz
teşkil etmek suretiyle toplanan paralar rüşvet mi sayılır?
Haraç
mı?
*Devletten
ballı kaymaklı ihale kapmak isteyen zengin işadamlarının; Kodaman çocuklarının
vakıf adı altında kurdukları teşekküllere bağışladıkları milyon ve milyar
dolarlar, haşa bahşiş mi sayılır? Yoksa
daha sert başka bir isim konulabilir mi?
*Ne
iş çevirdiği tam bilinemeyen bir yabancı uyruklunun özel uçağı ile umreye
gitmek rüşvet midir? Hediye mi? Yoksa
bedavadan gidildiği için sevabı daha da kat be kat artar mı? *Bugünkü padişahın da yukarıdaki
gibi bir yemine özendirilmesi mümkün mü? Başarılırsa yararlı olu mu?
Yetkililer
böyle yeminleri ederken ve başka yalanları uydurarak bağırırken; kimseye belli
etmeden tek ayaklarını yerden kaldırsalar; veya ellerini arkalarına saklayıp
parmaklarını üstüste bindirerek; "boz!" işareti yaparlarsa; yemin
etmemiş veya söz vermiş sayılmazlar mı? Öyle yapınca, günah işler onlar için
sevap halinee gelir mi?