DİYAR–I RUM’DAN TÜRKİYE CUMHURİYETİNE ÜÇ HAYATİ ZAFER
Zeki TARHAN – ANKARA
Bölüm - 1
ISVAK, yeni dönemin kültürel etkinliklerine; “Tarih Söyleşileri” ile başlıyor ve Gazi Üniversitesi Öğretim üyesi, TTK (=Türk Tarih Kurumu) eski başkanı Prof. Dr. Refik TURAN’ ı konuk ediyordu. Prof. TURAN, “Diyar-ı Rum’dan Türkiye Cumhuriyetine üç hayati zafer” mottosuyla, Bizleri Malazgirt’ten Büyük Taarruz’a uzanan bir tarih yolculuğuna çıkarmıştı…
***
Geçtiğimiz cumartesi günü ISVAK’ın konferans salonu, tarih yolculuğuna katılanlarla dolmuş, Refik hocamız ise bu yolculukta büyük beğeni almıştı… Etkinlik 3,5 saat sürmüş, söyleşi adeta ikram arasında da devam etmişti… ISVAK Genel Sekreteri Erdal Saraçoğlu, Konuklara kısa bir “Hoş geldiniz konuşmasından ve Prof. TURAN’ın kısa özgeçmişini okuduktan sonra, etkinliğin açılış konuşmasını yapmak üzere, ISVAK Başkanı Kemal BATTAL’ı kürsüye davet etmişti.
…Ve BATTAL, bakın neler diyecekti:
“İki haftada bir icra ettiğimiz “Cumartesi söyleşileri”, Vakfımızın asıl amacı olan Ankara’daki Ispartalı hemşerilerimizin arasında dayanışma ve yardımlaşmayı artırma ve onların kültürel ihtiyaçlarını karşılamada önemli bir araç haline gelmiştir. Söyleşi etkinliklerimiz; bilgilenmemizin yanı sıra, bir araya gelerek yakınlaşmamızı sağlıyordu... Bugünkü konumuz tarih. Bir düşünür; “Tarih sadece bilim dalı değil, aynı zamanda bir disiplindir” demiş. Bu sözün, başta savaşlar olmak üzere, geçmişte meydana gelmiş önemli olayların sebep ve sonuçlarının farkında olarak bugünümüzü ve geleceğimizi daha iyi planlayabileceğimiz gerçeğini vurgulamak amacıyla söylendiğini düşünüyorum. Değerli Hocamız, Vakfımızın Mütevelli Heyet üyesi Prof. Dr. Refik Turan hocamızın Anadolu’da ulus devlet olarak varlığımızın temelini oluşturan üç hayati zafer hakkında yapacağı bilgilendirme,”farkındalık” yaratmanın ötesinde, bu coğrafyada varlığımızı sürdürme bilincimizi güçlendirecektir.”
***
Gelin şimdi, Prof. TURAN’ a kulak vermeden önce, hocamızı yakından tanımak için onun kısa özgeçmişine bir göz atalım:
“08.11.1956 yılında Isparta’nın Keçiborlu Aydoğmuş köyünde doğdu. İlkokulu Aydoğmuş İlkokulu’nda okudu. Ortaöğrenimini , önce 1973’de Isparta İmam Hatip Lisesinden, 1974 de Isparta Şehit Ali İhsan Kalmaz Lisesinden mezun olarak tamamladı.. 1974’te Isparta Lisesi’ni bitirdiği yıl Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümünü kazandı. 1978’de lisans öğrenimini gördüğü fakülteden pekiyi derecesiyle mezun oldu.
1980’de mezun olduğu Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Genel Türk Tarihi kürsüsüne asistan olarak başladı.
Ankara Üniversitesinde 1978-1980’de Yüksek Lisansını, 1980-1983’te Doktorasını yaptı. Genel Türk Tarihi öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Aydın Taneri’nin danışmanlığında “Türkiye Selçuklularında Vezirlik Müessesi” adlı doktora tezini bitirerek doktor unvanını aldı.
Dr. Refik Turan 1984 yılında Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilimler Eğitim Tarih Eğitimi Anabilim Dalına Yardımcı Doçent öğretim üyesi olarak atandı.
Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi’ndeki yeni bölüm ve anabilim dalında öğretim üyeliği ve idarecilik görevlerini sürdüren Dr. Refik Turan, 1989’da doçent, 1995’te profesör oldu. Adı geçen üniversite ve fakültede öğretim üyeliğini sürdürdü. Alanıyla ilgili çok sayıda kitap, kitap bölümü ve makaleleri bulunmaktadır.”
***
- 1995-2002 Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Fakültesi Dekanlığı
- 2015-2020 Türk Tarih Kurumu Başkanlığı
Gazi Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Kırıkkale Üniversitesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Kara Harp Okulu ve Polis Akademisi gibi yüksek öğretim kurumlarında lisans ve lisansüstü seviyede dersler verdi.
Prof. Dr. Refik Turan Türk Tarih Kurumu Başkanlığı döneminde yurt içinde çok sayıda bilimsel faaliyete bizzat katılarak tarih konularının anlatılması ve kamuoyunun bilinçlendirilmesinde önemli rol üstlendi. Özellikle İstanbul’da Ayasofya programları, İzmir’de Çaka Bey programları, Kıbrıs’ta Kıbrıs Türk Mücadelesi programları, Suriye politikalarına katkı yapmak için gerçekleştirilen Suriye tarih programları kamuoyunda iz bırakan faaliyetler oldu.
2020 yılında Türk Tarih Kurumu Başkanlığı sona eren Dr. Turan, bağlı bulunduğu Gazi Üniversitesi’ne dönerek öğretim üyeliği görevini sürdürmekte, derslerine ve bilimsel çalışmalarına devam etmektedir… Prof. TURAN, kendisi gibi akademisyen olan Prof. Dr. Ahsen TURAN ile evli ve iki çocuk babasıdır.
***
“…Savaş, zor bir fiildir” diyordu Refik hoca. Ve ilâve ediyordu; “Aya gitmekten de zordur!!!” Sakarya’nın yokluklar içinde kazanıldığını ve Gordion düğümünü çözen bir savaş olduğunu söylerken, savaşta çok sayıda subayın kaybedildiğini, bu nedenle de SAKARYA savaşı için; “Subay savaşı” da denir anımsatmasını da yapıyordu.Ve sözü, Halterci Naim Süleymanoğlu’ na getiriyor, zamanın ulusal gazetelerinin sekiz sütuna manşet yaptığı “Naim, Dünyaları kaldırdı!!!” diyordu.
***
Sakarya; daha yoksulluklar içerisinde…Ordu dağıtılmıştı…Galiçya, Almanlarla Türklerin zaferidir.Hedef, Polatlı değil Ankara!!! 26 Ağustostaki saldırılar çok şiddetli oluyor… Ankara’nın taşınması da gündeme geliyor. 26 Ağustos: “Hattı müdafaa yoktur sathı müdafaa vardır, o satıh bütün vatandır!!!” 22 gün 22 gece!!! Yunan gücü 23’ de bir anda geriye çekiliyor…
***
İslam dünyasının bitti / bitecek denilen dönemler… Karahanlılar, Abbasoğulları, Gazzeliler ve Selçuklu parlaması… Selçuklulara; “…Gel beni kurtar” çağrıları… Adalet vererek, refah getirerek SELÇUKLU HARİKASI!!! Sultan Alparslan ve İslam dünyası!!! Dua hutbesi , son derece samimi ve büyük bir vefa örneği. Savaş hukukunun devam etmesi… Kılıçarslan’ın elçiler göndermesi amaç; İslam hukukunun tahakkuk etmesidir. Çanakkale zaferi; 5-6 saatte koca bir devletin ve milletin kaderini değiştiriyor.
***
Tarihi, topyekûn bir çerçeve olarak ele almak lazımdır. Ve TÜRKÇE!!! Kaşkar’lı Mahmut’un Divan-ı Lügat-ı Türk!!! Türkçe’yi Kaşkar’lı Mahmut’tan öğrenmek…Türkçe; Dünyanın en güçlü dillerinden biridir. Divan-ı Lügat-ı Türk’ ü yazdıran güç; MALAZGİRT ZAFERİ’ dir. (eser, 1072’ de yazılır, 1076’ da tamamlanır.) Türkçe; Dünyanın en güçlü dillerinden biridir doğudan batıya.
***
Türkiye’nin Diyar-ı Rum’dan dönüşümü, Amerika’nın keşfi ile ABD’nin kuruluşu kadar önemlidir. Göller Yöresi, nüfusun yoğunlaştığı bir Coğrafya idi.”
Manuel ve Kılıçaslan baş başa kalıyor. Manuel komutasında Haçlı Birlikleri var. Kılıçarslan’ ın ordusundan iki kat fazla. Kılıçarslan’ın sadece süvari birlikleri var. Araziyi kendi yanına alabilme becerisi!!! Kılıçarslan; işte bunu yaptı. Malazgirt’te bu vardı!!! “HARP KONUŞLANMASI” diye bir şey var. Manuel bunu yapamıyor. Kılıçarslan bunu başarıyor.
***
Baskın ve Pusu Savaşı, öncesi ve sonrası ile ani ve bir dakikalık bir zaman dilimi. Bizans ordusunun artçıları kaçmıştır. Zafer, bir Cuma günü akşam üstü sona eriyor. Kılıçarslan’ın savaş öncesi ve sonrası bir dehasıdır!!! Uluborlu Kalesi; fonksiyonel bir kaledir ve bunu yıkan TİMUR’ dur. Ankara ve Sinop kaleleri de muhkem kalelerdir.
DEVAM EDECEK…